Kesalahan Umum yang Dikesan Semasa Audit Cukai dan Cara Mengelakkannya
Audit cukai boleh jadi mimpi ngeri kalau ada kesilapan dalam laporan kewangan. Walaupun dah rasa semua dokumen lengkap, ada je yang boleh terlepas pandang. Kadang-kadang bukan sebab sengaja nak lari cukai, tapi sebab kurang faham peraturan.
Bagi yang bekerja sendiri, isu audit cukai boleh jadi lebih mencabar sebab tiada sistem pemotongan cukai automatik macam pekerja makan gaji. Cukai untuk pekerja sendiri perlu dikira dan dibayar sendiri, jadi kesilapan mudah boleh mengundang perhatian LHDN.
Jadi, apa kesalahan yang paling kerap dikesan semasa audit cukai? Dan yang lebih penting, macam mana nak elakkan daripada terjebak?
1. Tidak Menyimpan Rekod dengan Lengkap
Kesalahan paling biasa ialah rekod kewangan tak lengkap atau bercelaru. Bila pegawai audit datang, mereka nak tengok bukti transaksi. Kalau dokumen tak cukup, itu boleh jadi masalah besar.
📌 Kesalahan biasa:
- Tak simpan resit perbelanjaan yang dituntut sebagai kos perniagaan
- Tak ada invois lengkap untuk transaksi jualan
- Tiada rekod jelas untuk bayaran pekerja atau sub-kontraktor
- Penyata bank syarikat bercampur dengan akaun peribadi
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Simpan semua rekod kewangan sekurang-kurangnya 7 tahun seperti yang disyaratkan oleh LHDN
✅ Gunakan sistem perakaunan atau aplikasi untuk rekod transaksi harian
✅ Pastikan setiap tuntutan perbelanjaan ada bukti sokongan seperti resit atau invois
2. Mencampurkan Akaun Peribadi dan Perniagaan
Satu lagi kesilapan yang sering jadi punca masalah ialah akaun bank perniagaan dan peribadi bercampur. Bila duit masuk dan keluar tak ada pemisahan yang jelas, audit jadi lebih rumit.
📌 Kenapa ini bahaya?
- Susah nak bezakan mana perbelanjaan perniagaan dan mana yang peribadi
- Pegawai audit boleh anggap duit masuk dalam akaun peribadi sebagai pendapatan yang tak diisytiharkan
- Tuntutan pelepasan cukai boleh ditolak kalau perbelanjaan tak jelas
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Buka akaun bank khas untuk perniagaan
✅ Bayar gaji sendiri secara rasmi untuk elak kekeliruan transaksi
✅ Guna kad kredit atau debit khas untuk urusan perniagaan
3. Salah Mengira Cukai untuk Pekerja Sendiri
Bagi pekerja sendiri, salah satu cabaran utama ialah mengira cukai dengan betul. Tak seperti pekerja makan gaji yang cukainya dipotong oleh majikan, pekerja sendiri kena uruskan cukai sendiri.
📌 Kesalahan yang biasa berlaku:
❌ Tak isytiharkan semua pendapatan
❌ Tak simpan bukti perbelanjaan yang dituntut sebagai kos perniagaan
❌ Salah kira kadar cukai yang perlu dibayar
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Gunakan sistem perakaunan untuk kira pendapatan dan cukai dengan betul
✅ Rujuk jadual cukai tahunan supaya tahu kadar cukai yang dikenakan
✅ Simpan semua dokumen berkaitan cukai untuk pekerja sendiri, termasuk bukti pendapatan dan perbelanjaan
4. Menuntut Pelepasan Cukai yang Tak Sah
Tuntutan pelepasan cukai boleh bantu kurangkan jumlah cukai yang perlu dibayar. Tapi kalau buat tuntutan yang tak sah, itu boleh jadi bendera merah kepada LHDN.
📌 Kesalahan yang kerap berlaku:
❌ Menuntut perbelanjaan peribadi sebagai kos perniagaan
❌ Melebih-lebih dalam menuntut elaun susut nilai aset
❌ Tak ada bukti sokongan untuk tuntutan yang dibuat
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Fahami jenis pelepasan cukai yang dibenarkan untuk perniagaan
✅ Pastikan setiap tuntutan ada dokumen sokongan
✅ Jika tak pasti, rujuk perunding cukai sebelum buat tuntutan
5. Tak Mengisytiharkan Semua Sumber Pendapatan
Kadang-kadang dalam audit cukai, pegawai akan jumpa pendapatan yang tak diisytiharkan dalam laporan cukai. Ini boleh jadi sebab terlupa atau memang sengaja tak nak lapor.
📌 Sumber pendapatan yang sering terlepas pandang:
- Pendapatan dari luar negara yang masih kena cukai
- Komisen atau bayaran sampingan yang tak direkodkan
- Untung daripada pelaburan atau jualan aset
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Pastikan semua sumber pendapatan dimasukkan dalam penyata cukai
✅ Semak kembali laporan cukai sebelum hantar kepada LHDN
✅ Gunakan perisian perakaunan untuk bantu rekod semua transaksi
6. Lewat atau Gagal Bayar Cukai
Banyak perniagaan dan pekerja sendiri tak sedar yang cukai perlu dibayar ikut jadual tertentu. Kalau lewat atau tak bayar langsung, penalti akan dikenakan.
📌 Kesalahan biasa:
❌ Tak buat pembayaran ansuran cukai yang ditetapkan
❌ Hanya bayar selepas audit dijalankan (denda lebih tinggi)
❌ Tak tahu tarikh akhir pembayaran cukai
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Tandakan tarikh akhir pembayaran cukai dalam kalendar
✅ Buat bayaran ansuran kalau jumlah cukai besar
✅ Semak jumlah cukai yang perlu dibayar setiap suku tahun supaya tak ada kejutan di hujung tahun
7. Tidak Menyediakan Dokumen Tambahan Semasa Audit
Kalau dah dapat surat audit, jangan buat tak tahu. Pegawai cukai akan minta dokumen tambahan untuk sokongan. Kalau dokumen tak lengkap atau tak diberikan dalam tempoh yang diminta, ini boleh sebabkan penalti atau tambahan cukai.
📌 Dokumen tambahan yang mungkin diperlukan:
- Kontrak perniagaan
- Senarai aset yang dibeli dan dijual
- Bukti pembayaran cukai sebelum ini
- Rekod bayaran kepada pekerja atau freelancer
📌 Cara elak kesilapan ini:
✅ Pastikan semua dokumen tersedia lebih awal sebelum audit bermula
✅ Jika perlu masa tambahan, buat permohonan rasmi kepada LHDN
✅ Dapatkan bantuan perunding cukai jika audit jadi terlalu kompleks
Kesimpulan
Audit cukai bukan perkara yang boleh dipandang ringan, tapi kalau semua dokumen dan rekod dah disediakan dengan betul, proses ini boleh berjalan dengan lancar. Kesilapan biasa seperti rekod kewangan tak lengkap, campur akaun peribadi dengan perniagaan, dan salah tuntut pelepasan cukai boleh dielakkan dengan sedikit perancangan.
📌 Checklist untuk elakkan masalah semasa audit cukai:
✅ Simpan rekod kewangan dengan lengkap
✅ Pisahkan akaun peribadi dan akaun perniagaan
✅ Kira cukai untuk pekerja sendiri dengan betul
✅ Jangan buat tuntutan pelepasan yang tak sah
✅ Pastikan semua pendapatan diisytiharkan
✅ Bayar cukai ikut jadual untuk elak penalti
✅ Sediakan dokumen tambahan jika diminta oleh LHDN
📲 Nak pastikan perniagaan bebas dari masalah audit cukai? Dapatkan khidmat perunding cukai hari ini!
