Audit Cukai – Apa yang Perlu Syarikat Sdn Bhd Sediakan?
Pengenalan
Audit cukai bukan perkara asing dalam dunia cukai korporat. Tapi bila sebut audit, ramai pengarah Sdn Bhd terus rasa seram. Ada yang fikir audit ni maksudnya syarikat dah buat salah. Sebenarnya tak semestinya.
Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) ada kuasa untuk buat audit ke atas mana-mana syarikat yang berdaftar, sama ada audit itu secara rawak, audit risiko tinggi, atau hasil daripada laporan pihak ketiga. Yang penting — bila audit sampai, syarikat kena bersedia.
Artikel ini akan kupas secara mendalam tentang:
- Apa itu audit cukai
- Bila LHDN akan buat audit
- Dokumen apa perlu sediakan
- Proses audit dari A sampai Z
- Tips elak penalti tinggi
- Dan langkah bijak sebelum, semasa, dan selepas audit
Semua dijelaskan supaya pengarah Sdn Bhd boleh hadap audit dengan tenang dan teratur — bukan dalam panik.
Apa Itu Audit Cukai?
Audit cukai ialah proses semakan oleh pegawai LHDN terhadap rekod kewangan, transaksi, laporan dan dokumen berkaitan cukai syarikat untuk pastikan semua dilaporkan secara betul dan tepat.
Audit ni berbeza dengan audit laporan kewangan oleh auditor berlesen. Yang tu untuk pematuhan perakaunan. Yang ini pula untuk pastikan cukai korporat dibayar dengan betul kepada kerajaan.
Jenis Audit yang Syarikat Perlu Tahu
1. Audit Desk (Audit Meja)
- Semakan dibuat dari pejabat LHDN
- Pegawai akan minta hantar dokumen melalui pos atau portal MyTax
- Ringkas, tak melibatkan lawatan fizikal
2. Audit Lapangan
- Pegawai LHDN datang ke pejabat syarikat
- Semakan dilakukan terus dari fail, laptop, sistem akaun, dan rekod fizikal
- Biasanya ambil masa 1–5 hari
3. Audit Khusus
- Untuk kes berprofil tinggi atau syarikat besar
- Libatkan pasukan audit khas
- Boleh ambil masa berbulan-bulan
Bila Syarikat Akan Diaudit?
Tiada cara untuk ‘elak’ audit sepenuhnya, sebab LHDN pilih kes berdasarkan algoritma risiko. Tapi antara situasi yang boleh trigger audit:
- Cukai korporat dibayar terlalu rendah berbanding pendapatan
- Laporan kerugian beberapa tahun berturut-turut
- Terdapat perbelanjaan yang luar biasa tinggi
- Kegagalan hantar Borang C atau dokumen penting tepat masa
- Ada laporan daripada pihak ketiga
Apa Dokumen Kena Sedia Bila Audit Datang?
Ini bahagian paling kritikal. Kalau dokumen tak lengkap, audit boleh bertukar jadi mimpi ngeri.
1. Laporan Kewangan Diaudit
- Laporan untung rugi
- Kunci kira-kira
- Nota kepada penyata kewangan
2. Penyata Cukai
- Borang C (semua tahun terkini & sebelumnya)
- CP204 dan bayaran ansuran
- Resit bayaran cukai
3. Invois & Resit
- Semua invois jualan
- Bukti bayaran masuk bank
- Resit pembelian & kos operasi
4. Penyata Bank
- Semua akaun bank syarikat
- Format PDF lebih mudah disemak
5. Dokumen SSM
- Sijil pendaftaran
- Resolusi pengarah
- Profil syarikat terkini
6. Buku Tunai & Ledger
- Buku tunai harian
- Ledger akaun
- Laporan dari sistem akaun (SQL, AutoCount, Xero, dll.)
7. Perjanjian & Kontrak
- Sewaan premis
- Kontrak pembekal
- Perjanjian pinjaman
Proses Audit: Step-by-Step
Langkah 1: Surat Pemberitahuan Audit
LHDN akan hantar surat secara rasmi ke alamat syarikat atau email berdaftar. Tarikh dan jenis audit akan dinyatakan.
Langkah 2: Serahan Dokumen
Syarikat diberi masa untuk serah dokumen (biasanya 14 hari bekerja). Boleh serah secara fizikal atau muat naik ke MyTax.
Langkah 3: Semakan & Sesi Soal Jawab
Pegawai audit akan semak semua rekod. Kalau ada data yang meragukan, mereka akan panggil sesi penjelasan.
Langkah 4: Penemuan Audit
LHDN akan keluarkan laporan audit dengan penemuan — sama ada semuanya okay, atau ada taksiran tambahan.
Langkah 5: Rayuan (Jika Perlu)
Kalau tak setuju dengan penemuan, boleh buat rayuan bertulis dalam tempoh 30 hari.
Apa Risiko Bila Audit Gagal?
Audit yang menunjukkan laporan cukai tak betul akan membawa kesan besar:
- Cukai tambahan: Jumlah cukai korporat akan dinaikkan ikut penilaian baru
- Penalti: Denda lewat hantar, salah lapor, atau sengaja sembunyi boleh mencecah 45% dari jumlah cukai
- Audit tahun sebelumnya: Kalau audit tahun semasa bermasalah, LHDN boleh buka semula tahun-tahun lepas
- Tindakan mahkamah: Untuk kes serius seperti pemalsuan rekod atau pengelakan cukai aktif
Tips Urus Audit Cukai Dengan Teratur
✅ 1. Simpan Rekod 7 Tahun
Semua dokumen cukai perlu disimpan sekurang-kurangnya 7 tahun. Bukan simpan asal ada — tapi ikut susunan dan failkan dengan label yang jelas.
✅ 2. Gunakan Sistem Akaun
Elakkan kira manual atau Excel. Sistem perakaunan seperti AutoCount, SQL, atau Xero lebih mudah untuk audit kerana ada laporan automatik.
✅ 3. Lantik Ejen Cukai
Ejen cukai akan bantu semak semua penyata sebelum audit, dan boleh jadi wakil semasa sesi dengan pegawai audit.
✅ 4. Jangan Tunda Audit
Bila dah terima notis, jangan tangguh atau mengelak. Lagi lambat bagi respon, lagi buruk implikasinya.
✅ 5. Semak Semula Laporan Kewangan
Sebelum hantar dokumen audit, semak betul-betul — ada tak silap ejaan, nombor tak tally, atau transaksi luar biasa.
Soalan Lazim (FAQ)
❓ Adakah audit cukai bermaksud syarikat salah lapor?
Tidak semestinya. Kadangkala audit dilakukan secara rawak atau atas faktor analisis risiko.
❓ Kalau syarikat tiada keuntungan, masih boleh kena audit?
Ya. LHDN juga audit syarikat yang rugi untuk pastikan laporan kewangan konsisten.
❓ Perlu hadir ke pejabat LHDN semasa audit?
Tak semestinya. Kalau audit meja, boleh hantar dokumen secara atas talian. Tapi kalau lapangan, kena sedia ruang untuk pegawai datang.
❓ Audit ni boleh elak ke?
Audit tak boleh dielak, tapi risiko boleh dikurangkan dengan laporan yang lengkap dan cukai yang dibayar tepat masa.
Case Study: Audit Syarikat Gagal vs Syarikat Bersedia
Syarikat A:
- Hanya guna Excel untuk simpan jualan
- Banyak invois hilang
- Resit bayaran tak lengkap
- Kena taksiran semula RM80,000 dan penalti 25% = RM100,000 jumlah keseluruhan
Syarikat B:
- Guna sistem akaun lengkap
- Semua invois scan dan simpan ikut folder
- Lantik ejen cukai bantu sediakan laporan
- Audit selesai dalam masa 1 minggu tanpa sebarang penalti
Tindakan Sebelum Terima Notis Audit
- Semak semula Borang C tahun-tahun lepas
- Sediakan folder audit – satu folder khas untuk semua salinan penting
- Latih staf akaun – pastikan staf tahu mana nak cari dokumen bila audit berlaku
- Update sistem akaun – buat backup dan pastikan semua transaksi masuk dengan betul
- Bincang dengan ejen cukai – rancang tindakan kalau audit berlaku
Kesimpulan: Audit Cukai Bukan Untuk Ditakutkan, Tapi Untuk Dihadapi
Audit cukai adalah sebahagian dari sistem pematuhan cukai korporat di Malaysia. Ia bukan bermakna syarikat salah, tapi lebih kepada usaha LHDN untuk pastikan semua pihak bayar cukai dengan adil dan tepat.
Yang penting, syarikat kena tahu apa dokumen nak sedia, bagaimana proses audit dijalankan, dan bagaimana nak tangani kalau ada penemuan audit.
Kalau semuanya lengkap dan disusun awal-awal, audit bukan lagi mimpi ngeri — malah boleh jadi proses yang cepat, mudah dan bersih dari penalti.
Mahu Bersedia Awal Sebelum Audit Sampai?
✔️ Nak semak semula laporan cukai tahun lepas?
✔️ Tak pasti dokumen apa kena simpan?
✔️ Baru terima notis audit dan tak tahu nak mula dari mana?
Tak perlu panik.
📲 Tekan link di bawah untuk terus WhatsApp dan bincang dengan konsultan cukai berpengalaman:
Audit bukan perkara untuk ditunggu baru nak bertindak. Sediakan payung sebelum hujan — lebih jimat, lebih tenang.
