Bagaimana Menyusun Laporan Keuntungan untuk Penyata Cukai Syarikat

---

1. Kenapa Laporan Keuntungan Jadi Isu Besar?

Dalam dunia perniagaan, semua orang bercakap tentang keuntungan. Tapi bila masuk bab laporan keuntungan untuk tujuan penyata cukai syarikat, ramai yang kelam-kabut. Laporan yang dibuat bukan sekadar tunjukkan untung rugi, tapi jadi asas kepada tanggungjawab cukai syarikat terhadap kerajaan. Silap kira atau tersalah lapor, bukan saja mengundang penalti tapi boleh bawa implikasi undang-undang.

Penyusunan laporan keuntungan bukan hanya untuk memuaskan hati LHDN, tapi lebih besar daripada itu—ia mencerminkan kejujuran kewangan syarikat dan tahap profesionalisme pengurusan. Jadi, penting untuk faham bukan saja cara buat laporan untung rugi yang betul, tapi juga apa kaitan setiap angka dengan tanggungjawab cukai.

2. Apa Itu Laporan Keuntungan?

Laporan keuntungan, atau penyata untung rugi (Profit & Loss Statement – P&L), ialah ringkasan kewangan yang tunjukkan:

• Jumlah hasil jualan atau pendapatan
• Kos barang dijual (Cost of Goods Sold – COGS)
• Perbelanjaan operasi
• Untung kasar dan untung bersih

Laporan inilah yang akan digunakan sebagai asas kepada penyata cukai syarikat (Borang C) untuk menentukan berapa jumlah cukai perniagaan yang perlu dibayar.

3. Proses Menyusun Laporan Keuntungan Yang Lengkap

Langkah 1: Rekod Semua Sumber Pendapatan

Pendapatan tak semestinya dari satu sumber. Mungkin ada:

• Jualan produk atau servis
• Komisen
• Dividen
• Pendapatan faedah

Setiap satu perlu direkod secara tepat dan disahkan dengan invois, resit atau kontrak.

Tip: Gunakan sistem akaun seperti SQL, Xero atau QuickBooks untuk automatikkan pengumpulan data.

Langkah 2: Kenal Pasti Kos Barang Dijual (COGS)

COGS termasuk:

• Kos bahan mentah
• Kos buruh langsung
• Kos pengeluaran

COGS akan ditolak daripada pendapatan untuk dapatkan untung kasar.

Contoh:
Pendapatan RM500,000
COGS RM300,000
→ Untung kasar = RM200,000

Langkah 3: Senaraikan Semua Perbelanjaan Operasi

Perbelanjaan perlu diasingkan mengikut kategori:

• Gaji
• Sewa
• Utiliti
• Bayaran profesional
• Kos pemasaran
• Depresiasi aset

Ini penting untuk tahu untung bersih sebelum cukai, iaitu jumlah sebenar yang akan dimasukkan dalam penyata cukai.

Langkah 4: Kategorikan Perbelanjaan Sah untuk Potongan Cukai

Bukan semua perbelanjaan boleh ditolak dalam cukai. Jadi perlu asingkan antara:

• Perbelanjaan boleh tolak (deductible): gaji, sewa pejabat, kos utiliti
• Perbelanjaan tidak boleh tolak (non-deductible): denda, penalti, hiburan mewah

Tip: Rujuk Panduan Potongan Cukai Perniagaan LHDN untuk elak salah kategori.

4. Kesilapan Umum Dalam Penyediaan Laporan Keuntungan

❌ Campur akaun peribadi dengan akaun syarikat

Sangat biasa bagi SME. Bila buat laporan, duit keluar masuk akaun peribadi dimasukkan sekali, menyebabkan untung rugi bercelaru.

❌ Tiada rekod perbelanjaan sah

Tanpa resit atau dokumen sokongan, sesuatu kos tak boleh dimasukkan walaupun benar-benar dibelanjakan.

❌ Tersalah kira depresiasi aset

Depresiasi aset ada kaedah pengiraan yang ditetapkan. Kalau salah kira, tanggungjawab cukai mungkin terlebih atau terkurang.

5. Hubungan Antara Laporan Keuntungan dan Penyata Cukai Syarikat

Penyata cukai syarikat (Borang C) akan ambil untung bersih sebelum cukai daripada laporan keuntungan sebagai asas pengiraan. Dari situ, akan ditolak:

• Potongan dibenarkan
• Insentif cukai
• Derma dan sumbangan

Lepas tu, akan ditambah:

• Perbelanjaan tak dibenarkan
• Penyesuaian cukai

Hasilnya ialah jumlah pendapatan bercukai syarikat.

Contoh mudah:

Komponen	Nilai
Untung bersih	RM200,000
Potongan dibenarkan	RM50,000
Perbelanjaan tak dibenarkan	RM10,000
Pendapatan bercukai	RM160,000

Jika cukai syarikat 17%, maka tanggungjawab cukai = RM27,200

6. Kepentingan Tanggungjawab Cukai Dalam Penyusunan Ini

Tanggungjawab cukai syarikat bukan sekadar bayar jumlah yang betul. Ia merangkumi:

• Menyediakan rekod sah
• Menyusun laporan keuntungan dengan betul
• Memfailkan penyata tepat masa
• Mematuhi Akta Cukai Pendapatan 1967

Bila laporan untung rugi disediakan secara tepat, tanggungjawab cukai jadi lebih mudah diurus dan risiko penalti dapat dielakkan.

7. Contoh Kesalahan Dalam Penyata Cukai Disebabkan Laporan Tak Lengkap

a. Gagal lapor pendapatan sewa

Syarikat hartanah tak lapor pendapatan sewa kerana anggap tak relevan. Audit LHDN buktikan sebaliknya.

b. Tersalah anggap belanja pemasaran sebagai potongan

Syarikat perkhidmatan masukkan kos jamuan VIP dan hadiah mahal sebagai potongan. Ditolak oleh LHDN dan dikenakan penalti.

8. Audit Cukai dan Laporan Keuntungan

Kalau berlaku audit, laporan keuntungan adalah dokumen utama yang akan diteliti:

• Adakah untung rugi logik?
• Sesuai tak dengan transaksi bank?
• Ada tak perbelanjaan mencurigakan?
• Disokong dengan resit atau invois?

Audit bukan hanya nak tangkap salah, tapi nak pastikan semua laporan mencerminkan kedudukan sebenar syarikat.

9. Siapa Patut Sediakan Laporan Ini?

Walaupun boleh disediakan oleh pemilik sendiri, lebih baik:

• Akauntan bertauliah (MIA/ACCA)
• Konsultan cukai berdaftar
• Firm perakaunan yang ada pengalaman Sdn Bhd

Mereka bukan sahaja tahu kira, tapi tahu lapor ikut kehendak LHDN dan Akta Cukai.

10. Dokumen Sokongan Untuk Laporan Keuntungan

Setiap angka dalam laporan mesti disokong oleh:

• Resit pembelian
• Invois jualan
• Penyata bank
• Slip gaji
• Kontrak servis
• Penyata hutang/piutang

Tanpa dokumen ini, laporan jadi lemah dan sukar dipertahankan jika diaudit.

11. Peranan Sistem Akaun Digital

Guna sistem perakaunan moden sangat membantu:

• SQL Accounting
• AutoCount
• QuickBooks
• Wave Accounting

Ia bukan saja bantu automasi, tapi sediakan laporan untung rugi yang boleh terus digunakan untuk penyata cukai.

12. Bila Masa Sesuai Sediakan Laporan Ini?

Laporan keuntungan idealnya disediakan:

• Bulanan: untuk pantau prestasi
• Suku Tahunan: untuk ramalan cukai (CP204)
• Tahunan: untuk penyata cukai akhir (Borang C)

Kalau tunggu akhir tahun baru mula, risiko lupa transaksi dan kehilangan dokumen sangat tinggi.

13. Impak Jangka Panjang Laporan Keuntungan Yang Kemas

• Elak penalti cukai
• Memudahkan urusan pinjaman bank
• Meningkatkan nilai syarikat bila jual saham
• Lebih mudah rancang bajet dan pelaburan

Syarikat yang jaga laporan untung rugi dengan baik, biasanya lebih stabil dan diyakini oleh pelabur serta institusi kewangan.

14. Kesimpulan: Jaga Laporan, Jaga Tanggungjawab

Penyusunan laporan keuntungan bukan sekadar prosedur kewangan. Ia adalah sebahagian daripada tanggungjawab cukai dan integriti perniagaan. Bila laporan dibuat secara teliti, bukan sahaja penyata cukai jadi mudah, tapi keyakinan pihak luar terhadap syarikat juga meningkat.

Masa depan perniagaan banyak bergantung pada bagaimana laporan disediakan hari ini.

🔍 Mahu Bantu Susun Laporan Untung Rugi Secara Betul?

📲 Klik untuk terus WhatsApp konsultan cukai profesional

✔ Audit dokumen perniagaan
✔ Susun laporan keuntungan untuk Borang C
✔ Elak kesilapan cukai & denda LHDN
✔ Disediakan oleh team berpengalaman untuk Sdn Bhd

Biar untung rugi dikira betul, supaya tanggungjawab cukai tak jadi beban.