Audit Cukai LHDN: Apakah Hak Anda sebagai Pemilik Perniagaan?
Audit cukai daripada LHDN memang boleh jadi mimpi ngeri bagi pemilik perniagaan. Bila surat audit sampai, soalan pertama yang selalu muncul—“Apa salah yang dah dibuat?” atau “Berapa banyak yang perlu dibayar nanti?”
Realitinya, audit cukai bukan bermaksud ada kesalahan. Ia sebahagian daripada pemantauan biasa oleh LHDN untuk pastikan semua perniagaan lapor pendapatan dan perbelanjaan dengan betul. Tapi jika tak bersedia atau tak faham hak yang ada, audit ini boleh menyebabkan tekanan kewangan yang tak dijangka.
Jadi, apakah hak yang ada sebagai pemilik perniagaan semasa audit cukai? Bagaimana nak hadapi proses ini dengan tenang? Inilah sebab ramai dapatkan perunding cukai dan perundangan cukai untuk pastikan semuanya berjalan lancar tanpa risiko dikenakan denda yang berat.
Apa Itu Audit Cukai dan Kenapa LHDN Lakukan?
Audit cukai adalah pemeriksaan yang dilakukan oleh LHDN untuk pastikan cukai yang dibayar oleh perniagaan adalah tepat. Ia boleh berlaku dalam dua bentuk:
📌 Audit Meja (Desk Audit)
- Biasanya dilakukan di pejabat LHDN.
- LHDN akan hantar surat meminta dokumen seperti penyata kewangan, resit, atau rekod jualan.
- Jika semuanya teratur, audit boleh diselesaikan dengan cepat tanpa perlu lawatan ke premis perniagaan.
📌 Audit Lapangan (Field Audit)
- Pegawai LHDN akan datang ke premis perniagaan untuk menyemak rekod dan operasi syarikat.
- Biasanya berlaku jika ada ketidakseimbangan dalam laporan cukai atau transaksi yang mencurigakan.
Sebab utama audit dijalankan termasuk:
✅ Perbezaan besar antara pendapatan yang dilaporkan dengan rekod bank.
✅ Perubahan drastik dalam pendapatan atau perbelanjaan tanpa penjelasan.
✅ Aduan atau laporan daripada pihak ketiga.
Walaupun audit boleh jadi menakutkan, ia bukan satu hukuman. Sebaliknya, ia satu prosedur standard untuk memastikan sistem cukai berjalan dengan adil.
Hak Pemilik Perniagaan Semasa Audit Cukai
Ramai pemilik perniagaan panik bila menerima notis audit sebab tak tahu apa hak yang ada. Berikut adalah beberapa hak yang perlu diketahui:
1. Hak untuk Diberitahu dengan Jelas
LHDN mesti beri notis secara bertulis sebelum audit dijalankan. Surat ini akan menyatakan:
✔ Jenis audit yang akan dilakukan (meja atau lapangan).
✔ Tempoh audit dijalankan.
✔ Dokumen yang diperlukan.
Jika tak jelas dengan permintaan dalam surat, boleh dapatkan perunding cukai dan perundangan cukai untuk bantu faham apa yang perlu disediakan.
2. Hak untuk Mempunyai Wakil Cukai
Pemilik perniagaan berhak untuk melantik perunding cukai bagi menguruskan audit bagi pihak syarikat.
✔ Perunding cukai boleh berunding dengan pegawai LHDN.
✔ Boleh bantu sediakan dokumen dengan lebih sistematik.
✔ Pastikan hak dipelihara sepanjang audit dijalankan.
Ini penting terutama bagi perniagaan yang mempunyai transaksi kompleks atau beroperasi di lebih dari satu negara.
3. Hak untuk Privasi Maklumat
LHDN hanya boleh meminta dokumen yang berkaitan dengan cukai syarikat. Mereka tak boleh meminta maklumat peribadi yang tiada kaitan dengan cukai, seperti akaun simpanan individu pemilik syarikat.
Jika pegawai LHDN meminta dokumen yang dirasakan tak relevan, boleh rujuk kepada perunding cukai untuk nasihat lanjut.
4. Hak untuk Berunding dan Berbincang
Selepas audit selesai, LHDN akan keluarkan laporan dan jika ada sebarang kekurangan atau kesalahan, mereka akan beri notis penilaian tambahan.
✔ Jika tak setuju dengan jumlah cukai tambahan yang dikenakan, boleh berbincang dengan pegawai LHDN untuk mendapatkan penjelasan.
✔ Jika masih tak puas hati, boleh buat rayuan melalui tribunal cukai.
Banyak kes di mana cukai tambahan dapat dikurangkan melalui rundingan yang betul. Sebab itu ramai perniagaan dapatkan perunding cukai dan perundangan cukai untuk bantu dalam proses ini.
5. Hak untuk Merayu Keputusan LHDN
Jika selepas perbincangan masih tak setuju dengan keputusan audit, pemilik perniagaan boleh buat rayuan secara rasmi kepada Tribunal Cukai atau Mahkamah Tinggi.
✔ Tempoh rayuan adalah dalam masa 30 hari selepas terima keputusan.
✔ Perlu kemukakan alasan dan bukti yang kukuh untuk menyokong rayuan.
Rayuan yang dibuat dengan cara yang betul boleh membantu mengurangkan jumlah penalti atau membatalkan penalti sepenuhnya.
Cara Mengelakkan Masalah Semasa Audit Cukai
Walaupun audit tak boleh dielakkan, ada beberapa langkah yang boleh diambil untuk memastikan ia berjalan lancar tanpa sebarang penalti besar.
✅ Simpan Rekod dengan Baik
- Simpan semua resit, invois, dan penyata kewangan sekurang-kurangnya 7 tahun.
- Gunakan sistem perakaunan yang kemas dan teratur.
✅ Pastikan Laporan Cukai Konsisten
- Jika ada perubahan besar dalam keuntungan atau perbelanjaan, pastikan ada bukti yang jelas.
- Jangan cuba elak cukai dengan mengurangkan angka pendapatan secara tak sah.
✅ Gunakan Perunding Cukai
- Jika tak pasti dengan pemfailan cukai, dapatkan bantuan profesional.
- Perunding cukai boleh bantu pastikan semua pelepasan cukai digunakan dengan betul.
Kesilapan Biasa yang Menyebabkan Audit Cukai
Terdapat beberapa kesalahan yang sering menyebabkan perniagaan dipilih untuk audit:
❌ Tak lapor pendapatan penuh – Pendapatan dari sumber lain seperti pelaburan atau perniagaan sampingan tak dilaporkan.
❌ Perbelanjaan syarikat bercampur dengan perbelanjaan peribadi – Contoh, guna akaun syarikat untuk bayar bil rumah.
❌ Rekod perakaunan tak kemas – Resit hilang, laporan tak selari dengan penyata bank.
❌ Pelepasan cukai yang mencurigakan – Tuntut pelepasan yang tak layak boleh mencetuskan audit.
Dengan pengurusan cukai yang baik, risiko audit boleh dikurangkan dengan ketara.
Kesimpulan: Jangan Panik, Fahami Hak Semasa Audit Cukai
Audit cukai boleh berlaku kepada mana-mana perniagaan. Tapi dengan persediaan yang betul, ia bukan satu perkara yang perlu ditakuti.
🔹 Fahami hak yang ada sebagai pemilik perniagaan.
🔹 Pastikan semua dokumen cukai disusun dengan baik.
🔹 Gunakan perunding cukai untuk bantu urus proses audit dengan lancar.
